ورم پا بیماری شایع و غیر خطرناکی است که معمولاً به خاطر ایستادن و نشستن طولانی‌مدت، یا آسیب‌دیدگی پیش می‌آید. گاهی هم ورم پا نشانه بیماری جدی‌تری مثل نارسایی قلبی یا لخته خون است که اگر به موقع برطرف نشود عوارض خطرناکی به دنبال دارد.
اگر می‌خواهید بدانید که به طور کلی ورم پا چیست، چه علائمی دارد و در صورت مواجهه چه باید کرد تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید. توجه داشته‌باشید که بهتر است برای تشخیص علت باد کردن این ناحیه از بدن و همین‌طور درمان آن با پزشک متخصص ارتباط بگیرید.
ورم پا نشانه چیست؟
مچ پا و ساق پاها به علت تاثیر گرانش بر مایعات بدن، محل‌های رایج ادم محیطی و تورم در بدن هستند. با این حال، احتباس مایع ناشی از گرانش، تنها علت تورم مچ پا یا ساق پا نیست. صدمات و التهاب متعاقب آن نیز، می‌تواند باعث احتباس مایعات و ورم پا شود.
گاهی تجمع بیش‌از‌حد مایعات در بافت‌های بدن باعث ایجاد ورم می‌شود. هر چند که تورم در هر عضوی از بدن ممکن است مشاهده شود، اما معمولاً در دست‌ها، پاها و مچ پا بیشتر شاهد ورم هستیم. گاهی ورم پا و پا درد آن‌قدر هم خطرناک نیست و شاید به خاطر مصرف دارو، بارداری یا ایستادن زیاد روی پاها باشد. گاهی هم باد کردن این ناحیه از بدن نشانه وجود بیماری زمینه‌ای مثل نارسایی قلبی، بیماری کلیوی یا سیروز کبدی است.
علت و درمان ورم پا
ادم محیطی یا تورم پا در اثر عوامل زمینه‌ای مختلف که باعث تجمع خون یا مایعات در ناحیه پا می‌شوند به وجود می‌آید. ورم پا می‌تواند ناشی از یکی از موارد زیر باشد:
- سبک زندگی
- دارو درمانی
- مشکلات پزشکی
- بیماری
- صدمه
تورم می‌تواند ناشی از احتباس مایعات یا گردش خون ضعیف به دلیل آسیب دیدگی عروق خونی یا برخی عوامل دیگر باشد.
ورم پا به علت ادم
یکی از دلایل شایع ورم ساق پا یا ورم مچ پا تاثیر گرانش بر مایعات بدن است. معمولاً افراد شاغلی که مدت طولانی سر پا می‌ایستند دچار ورم پا می‌شوند. همچنین علت ورم پا در سالمندان و افراد ناتوان هم تجمع خون و مایعات در پاها است. در این موارد تغییر وضعیت و قدم زدن می‌تواند ورم پا از بین ببرد.
اما کسانی که با یک علت زمینه‌ای دچار ادم شوند، حتماً باید با استفاده از آزمایش‌های تشخیصی به علت ورم پا پی ببرند و بیماری را درمان کنند.
دکتر ارتوپدی با تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌های سیستم عضلانی اسکلتی از بیماران حمایت میکند و با توانبخشی استخوان‌ها، مفاصل، رباط‌ها، تاندون‌ها، عضلات و اعصاب به آن‌ها کمک میکند عملکرد بهتری داشته باشند.
ورم پا به دلیل نارسایی قلبی
بروز نارسایی قلبی باعث می‌شود میزان جریان خون به قلب کاهش پیدا کند و به وریدها برگردد. در نتیجه با تجمع مایعات در پاها و بافت‌های بدن فرد با ورم مچ پا روبرو می‌شود. همچنین یکی دیگر از اثرات جانبی نارسایی قلبی این است که کلیه‌ها نیز نمی‌توانند آن و نمک را از بدن دفع کنند و پاها متورم می‌شود.
حتی بروز ورم پا بعد از عمل قلب باز هم یک اتفاق طبیعی است، چون تا چند روز ممکن است قلب نتواند خون را با قدرت پمپاژ کند، در نتیجه گز گز و بی‌حس شدن یا ورم پا قوزک پا ایجاد شود.
ورم پا در بارداری
یکی از مشکلات شایعی که برای خانم‌های باردار ایجاد می‌شود ورم پاها است. زیرا در طول دوران بارداری حجم خون و مایعات بدن به دلیل نیاز جنین به رشد افزایش پیدا میکند. این مایعات اضافی باید در بدن ذخیره شود، به همین دلیل ورم قوزک پا، ورم ساق پا و حتی دست و صورت در زنان باردار شایع است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
ورم پا چگونه تشخیص داده می شود؟
گفتیم که ورم پا یا ادم جمع شدن مایعات بیش از اندازه در بافت است. از شایع‌ترین علت‌هایی که ایجاد ورم پا می‌کنند، نارسایی قلبی و گرفتگی عروق سیاهرگی است. برای تشخیص این علامت باید به دکتر مراجعه کنید. معمولا دکتر با معاینه‌ی فیزیکی و شرح حال ادم را تشخیص می‌دهد و نیازی به انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های بیشتر نیست. اما برای تشخیص علت این مشکل، باید بررسی‌های دقیق‌تر انجام شوند.
دکتر در معاینه‌ی فیزیکی به دنبال علائم زیر می‌گردد:
- پاها پف کرده‌اند.
- معمولا پست کشیده‌شده‌است.
- وقتی خودکار یا انگشت را بر روی محل ورم کرده می‌گذارد، طول می‌کشد که پوست به جای خود برگردد و یا برنمی‌گردد. به این تست تست پیتینگ گفته می‌شود.
- وزن افزایش ناگهانی پیدا میکند.
برای یافتن علت ایجاد این علامت، از تست‌ها و آزمایش‌های زیر استفاده می‌شود:
- آزمایش خون
- عکس رادیوگرافی
- نوار قلب
- آزمایش ادرار
ورم پا را چگونه درمان کنیم؟
راه‌های مختلفی برای درمان ورم پا وجود دارد؛ همانطور که اشاره کردیم ساده‌ترین راه این است که پاها بالاتر از بدن قراربگیرند.
-
دارو درمانی
پزشکان در مواردی که بیمار به دلیل تجمع مایعات در بدن دچار این مشکل شده باشد، می‌تواند با استفاده از دارو درمانی و قرص برای درمان ورم پا، حجم ادرار را افزایش دهد و ورم پا را از بین ببرد.
-
فیزیوتراپی
درمان سریع ورم پا با استفاده از شیوه‌های درمانی فیزیوتراپی امکان پذیر است. در این شیوه به بیمار توصیه می‌شود از جوراب واریس استفاده کند، یا اینکه با استفاده از ماساژ درمانی مایع لنف تخلیه می‌شود و ورم پا از بین می‌رود.
درمان خانگی ورم پا
درمان خانگی ورم پا، نوعی درمان حمایتی مهم در کاهش ورم پا و بسیار مؤثر و بلکه ضروری است. این درمان بدین شرح است:
- کم‌کردن مقدار مصرف نمک در پخت غذا
- حذف نمکدان از سر سفره
- کم‌کردن مصرف انواع ترشی و شور همراه با غذا
- کاهش خرید و مصرف چیپس، پفک، بیسکویت‌های نمکی، چوب‌شور و…
- کاهش مصرف گوشت قرمز و آجیل و تخمۀ بوداده و شور
- کاهش مصرف غذای رستورانی و غذاهای آماده و کنسروی، گوشت‌های فرآوری‌شده مثل سوسیس و کالباس
- افزایش پیاده‌روی و تحرک مناسب سن و وضع بدنی
- پرهیز شدید از نشستن طولانی‌مدت با پای آویزان
- قراردادن پای خود در جایی بالاتر از سطح بدن، چندین‌بار در روز
- پیشگیری از افزایش وزن بدن با رژیم غذایی مناسب و ورزش
راه‌های پیشگیری از بروز مشکل ورم پا
برای پیشگیری از ورم پا و حفظ سلامتی عروق و گردش خون، می‌توانید به تدابیر و سبک زندگی سالم روی بیاورید. در ادامه تعدادی از راهکارهای پیشگیری از ورم پا آورده شده است:
- فعالیت بدنی منظم: انجام ورزش‌های سبک و منظم مانند پیاده‌روی، شنا، یا دوچرخه‌سواری به بهبود گردش خون و قلبی عروقی کمک میکند.
- استفاده از کفش‌های مناسب: انتخاب کفش‌های راحت و مناسب به پاها کمک میکند و از وجود فشار یا نقاط فشاری جلوگیری میکند.
- بالا بردن پاها: در صورتی که برای مدت طولانی نشسته‌اید، پاها را روی یک سطح مرتفع قرار دهید تا به گردش خون کمک شود.
- کاهش مصرف نمک: مصرف نمک بیش از حد می‌تواند منجر به احتباس آب شود. توصیه می‌شود که مصرف نمک را محدود کنید.
- حفظ وزن مناسب: وزن بالا می‌تواند فشار اضافه برروی عروق ایجاد کند. حفظ وزن مناسب با تغذیه سالم و فعالیت بدنی می‌تواند مفید باشد.
- اجتناب از سیگار کشیدن: سیگار اثرات منفی بر روی عروق دارد و می‌تواند به مشکلات گردش خون منجر شود. بنابراین، اجتناب از کشیدن سیگار مفید خواهد بود.
- مدیریت استرس: استرس می‌تواند بر گردش خون تأثیر بگذارد. از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا استفاده کنید.
