درد پشت زانو به ناراحتی یا درد در پشت مفصل زانو گفته می شود. این درد و سوزش زانو می تواند در اثر حرکت به وجود آمده و یا در حالت ثابت زانو نیز وجود داشته باشد و همچنین می تواند تا حدی شدید شود که حرکت زانو را محدود کند، دردهایی مثل کیست مینیسک و… توصیف افراد مختلف از درد پشت زانو عبارت از ناراحتی، التهاب، گرما و احساس سوزش، گرفتگی، درد و ورم پشت زانو می باشد.
درد پشت زانو یک علامت شایع برای کیست بیکر می باشد که در اثر تجمع مایع سینوویال در پشت زانو، ایجاد می شود. مایع سینوویال سطوح درون مفصل را لغزنده کرده و اصطکاک بین غضروف های آن را کاهش می دهد. علائم ناشی از کیست زانو، به طور متناوب زیاد و کم می شوند. این عارضه همچنین آسیب طولانی مدتی به زانو وارد نخواهد کرد.
همچنین، درد پشت زانو می تواند نشانه ی ترومبوز عمیق وریدی (لخته ی خون در پا) بوده که یک عارضه ی بسیار جدی و خطرناک می باشد. لخته ی خون ممکن است شکسته شده و باعث آمبولی (انسداد جریان خونی) در ریه، حمله ی قلبی و یا حتی سکته گردد. ترومبوز عمیق وریدی علائم مشابهی با کیست بیکر دارد.
علت درد پشت زانو چیست؟
کیست بیکرز
شایعترین علت درد پشت زانو کیست بیکرز است. کیست بیکرز زمانی ایجاد میشود که مایع اضافی در مفصل زانو به داخل بورس پوپلیتئال تراوش کرده و باعث تورم آن میشود.
آرتروز زانو
آرتروز زانو بیماری است که همه با آن آشنا هستیم و میدانیم که باعث ساییدگی مفاصل و درد میشود. اما هر درد زانویی را میتوان به آن نسبت داد؟ درد و علائم این بیماری حالتی پیشرونده دارند و در طولانی مدت فرد را درگیر میگیرند. همچنین انجام برخی فعالیتها مانند بالا و پایین رفتن از پلهها، دویدن، انجام برخی تمرینات ورزشی و نشستن و برخاستن شدت درد را افزایش میدهند.
البته شدت علائم با توجه به میزان ساییدگی استخوانها میتواند خفیف یا شدید باشد. برای تشخیص این بیماری پزشک ارتوپد از آزمایشات تصویربرداری استفاده میکند. متاسفانه برای آرتروز درمان قطعی وجود ندارد. راهکارهای درمانی صرفا با هدف کاهش علائم و کنترل بیماری توصیه میشوند.
رگ به رگ شدن رباط
یکی دیگر از علل شایع این مشکل، رگ به رگ شدن رباط است که در آن یکی از رباطهای زانو بیش از حد کشیده شده و پاره میشود.
پارگی رباط زانو معمولاً در اثر یک نیروی زیاد از طریق زانو یا حرکات چرخشی ناگهانی ایجاد میشود. مانند چرخش سریع هنگام دویدن.
علائم شایع رگ به رگ شدن رباط شامل بیثباتی زانو، تورم و کبودی است و درد همراه در پشت زانو میتواند منجر به سفتی زانو و مشکل در راه رفتن شود.
نقرس
نقرس نوع دیگری از آرتریت است. این بیماری همراه با قرمزی و تورم پدید آمده و میتواند مفاصل دیگر را تحتتاثیر قراردهد. نقرسی را می توان تحت مراقبت های پزشکی با دارو و تغییر در رژیم غذایی و ورزش درمان کرد.
روماتیسم مفصلی
نوع دیگری از آرتریت، آرتریت روماتوئید (RA) نیز می تواند باعث درد زانو شود. آرتریت روماتوئید به تورم زانو ختم می شود. همچنین زانو قرمز شده، حساس، گرم و متورم خواهد بود.
درد شامل سفتی متداولی است که معمولاً در اوایل صبح بدتر می شود. ممکن است خستگی بعد از ظهر وجود داشته باشد. زانو درد با این علائم نیاز به توجه پزشک برای تشخیص و درمان صحیح دارد. آرتریت روماتوئید از درمان زودهنگام سود می برد.
ضعف عضلات چهار سر ران
يكى ديگر از دلايل درد پشت كشكك زانو مى تواند ضعف عضلات چهار سر ران و يا همان عضلات كوادريسپس است. علت ضعف اين عضلات مى تواند ناشى از مشكلات كمر و ستون فقرات و يا يك سبك زندگى كم تحرك باشد. لازم به ذكر است كه عضله چهار سر
ران مهمترين عضله اطراف زانو است و وظيفه باز كردن زانو را به عهده دارد. بنابراين هرگونه ضعف ناشى از بى تحركى در اين عضله مى تواند سبب درد زانو خصوصاً درد پشت كشكك زانو شود. چنانچه پيش تر نيز گفته شد عواملى مانند بيمارى هاى ستون فقرات
و ديسك كمر، تنگى كانال نخاع، عدم ورزش و فعاليت و برخى بيمارى هاى عصبى-عضلانى مى توانند سبب بروز ضعف در این عضله شوند.
پارگى منيسك ها
از علل ديگر درد كشكك در افراد مى توان به پارگى منيسك ها اشاره كرد. گفتنى است كه درد ناشى از پارگى منيسك ها در دو طرف زانو بروز مى كند اما در برخى از افراد ممكن است اين درد در پشت كشكك احساس شود. به همين دليل انجام راديوگرافى و MRI براى افرادى كه دچار درد كشكك زانو هستند و شک به اسیب های منیسک در انها وجود دارد لازم و ضرورى است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
ترومبوز ورید عمقی (DVT)
یکی دیگر از دلایل احتمالی درد پشت زانو، ترومبوز ورید عمقی است. DVT یک لخته خون است که در یکی از وریدهای عمقی پا یافت میشود. اگر پاره شود میتواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود.
علائمی که باید مراقب آن باشید نشان دهنده وجود DVT احتمالی است که شامل درد پشت زانو یا ناحیه ساق پا همراه با تورم، قرمزی و گرما در این ناحیه است.
علائم معمولا فقط در یک پا احساس میشود، نه هر دو.
افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به DVT پس از عدم فعالیت طولانی مدت هستند، به عنوان مثال : سفر طولانی مدت با هواپیما یا بعد از جراحی، بارداری، چاقی، ژنتیک و برخی شرایط پزشکی نیز این خطر را افزایش میدهد.
خودآزمایی: انگشتان پا را به سمت خود بکشید (پای شما کار را انجام دهد، نه دستانتان). افزایش درد پشت زانو ساق پا نشان دهنده DVT احتمالی است.
هشدار ایمنی: DVT یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی است. اگر علائم DVT را نشان میدهید، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید، حتی اگر خودآزمایی منفی باشد.
درمان درد پشت زانو
از جمله روشهای درمان درد پشت زانو می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
دارو درمانی
به منظور تسکین درد از داروهای مسکن نظیر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده کنید. البته توصیه می شود وقتیکه از دلیل دقیق بیماری خود اطلاع ندارید نزد پزشک مراجعه نمایید و بدون مشورت پزشک از مصرف داروهای ضدالتهابی یا داروهای رقیق کننده خون اجتناب کنید.
تزریق
در صورتی که مصرف داروهای خوراکی موجب التیام درد نشوند یکی از شیوه های تزریقی ذیل مفید و مؤثر خواهد بود:
- تزریق کورتیکواستروئید
- تزریق اوزون
ماساژ درمانی
از ماساژ درمانی میتوان به منظور درمان کیست بیکر که یکی از دلایل شایع درد پشت زانو می باشد، استفاده نمود. باید گفت در این روش با تمرکز بر مشکلات زمینه ای احتمالی زانو، ورم و درد زانو رفع خواهد شد.
لیزر درمانی
بدین جهت که این شیوه در درمان بسیاری از آسیب ها و بیماری نظیر آرتروز، کمر درد، اختلالات مفصلی، گردن درد و غیره اثرگذار است می تواند برای درمان درد پشت زانو و زانو درد نیز مفید باشد.
موارد زیر سایر روش های درمان درد پشت زانو است:
- سرمادرمانی
- شاک ویو تراپی
- آب درمانی
- فیزیوتراپی
- ورزش هایی که موجب تقویت عضلات زانو وو لگن می شوند.
- درمان دارویی
- الکتروتراپی
- حرکات کششی توصیه شده توسط پزشک
- استفاده از زانوبند طبی
- اوزون درمانی
- جراحی
نکاتی برای پیشگیری از درد پشت زانو
از ایجاد درد پشت زانو می توان با رعایت نکاتی ساده در زندگی روزمره و انجام تمرینات مناسب پیشگیری کرد. یکی از مهم ترین نکات، حفظ وزن مطلوب و تقویت عضلات اطراف زانو است. ورزش های هوازی مانند شنا، دوچرخه سواری و پیاده روی به کاهش وزن و تقویت عضلات کمک می کنند.
به طور کلی برای پیشگیری از درد پشت زانو، رعایت نکات زیر توصیه می شود:
- انجام مرتب ورزش و تقویت عضلات پشت و جلوی ران و عضله دوقلو برای حمایت از زانو
- قبل از ورزش حتما گرم کردن و کشش عضلات به مدت ۵-۱۰ دقیقه
- جلوگیری از اضافه وزن و کاهش فشار به مفاصل
- استفاده از تجهیزات مناسب ورزشی مانند کفش های ضد شوک
- تقویت عضلات پا با تمریناتی مثل پا بالا کردن روی نوک پا
- اجتناب از حرکات ناگهانی و پرش های شدید در ورزش ها
- استراحت کافی پس از فعالیت های شدید ورزشی
- مراقبت از زانو در صورت وجود آسیب های قبلی
- مصرف مکمل هایی مانند گلوکوزآمین و امگا-۳ برای سلامت مفاصلکلام پایانی