گردن درد و عوارض ناشی از فتق دیسک گردن، از مشکلات متداول در سنین بالا هستند. در ساختار گردن بافت‌های متعددی، مثل استخوان، ماهیچه، مفصل و رباط وجود دارد. هر یک از این ساختار‌ها دارای پایانه‌های عصبی هستند و در نتیجه هنگامی که عارضه‌ای رخ دهد؛ می‌توانند درد شدیدی را ایجاد کنند.
فتق دیسک گردن چیست؟
به بافتی که بین استخوان‌ها در محل گردن قرار دارد؛ دیسک بین مهره‌ای می‌گویند. دیسک‌های ستون فقرات از یک بخش درونی ژل مانند و یک پوشش خارجی سخت تشکیل شده‌اند. دیسک بین مهره‌ای، مفاصلی را بین استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌کند تا ستون فقرات بتواند به راحتی حرکت کند. اگر پوشش بیرونی دیسک پاره شود، ماده ژل مانند داخل دیسک از آن محل بیرون می‌زند که به این عارضه فتق دیسک می‌گویند.
علائم فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن می‌تواند علائمی با شدت‌های متفاوت را ایجاد کند، یا به طور کامل بی‌علامت باشد. این درد ممکن است تنها محدود به منطقه گردن باشد یا به دست و بازو سرایت کند. همچنین، ممکن است درد را مانند یک جریان الکتریکی در ناحیه آسیب دیده احساس کنید. گاهی اوقات می‌تواند منجر به بی‌حسی یا ضعف در دست و بازو شود. در حالی که فتق دیسک گردن ممکن است ناشی از یک حادثه یا آسیب مستقیم به گردن باشد، علائم آن معمولا به صورت تدریجی و خودبخودی پدید می‌آیند. علائم فتق دیسک گردن معمولا با درد در یک بازو یا دست همراه هستند. بسته به دیسک آسیب دیده و ریشه عصبی که درگیر شده است، علائم ممکن است متفاوت باشند. بسیار نادر است که درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا احساس ضعف در هر دو بازو را تجربه کنید، و در صورتی که نخاع نیز آسیب ببیند، این علائم ممکن است در سراسر بدن گسترش یابند. درصورتی که نخاع درگیر شود، ممکن است فرد کنترل بر روی روده و مثانه خود را نیز از دست بدهد، اگرچه این حالت بسیار نادر است.
در هنگام فتق دیسک گردن، ماده نرم و ژله‌ای داخل دیسک به بیرون نشت می‌کند و بسته به شدت فتق دیسک و التهاب موجود، این ماده ژل مانند می‌تواند وارد بخش خارجی دیسک یا حتی ستون فقرات شود. فتق دیسک گردن معمولا با التهاب شروع می‌شود و بافت ملتهب شده به ریشه عصب‌های مجاور فشار وارد می‌کند در نتیجه موجب ایجاد دردهای ناگهانی و شوک مانند در گردن و بازو می‌شود. در اثر این عارضه سایر بافت‌های اطراف، مثل نخاع هم ممکن است ملتهب شوند.
علائم و نشانه‌های رایج فتق دیسک گردن
بعضی از علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن، عبارت‌اند از:
- گردن‌درد: این درد معمولا در پشت یا کنار گردن به وجود می‌آید. این درد می‌تواند خفیف بوده و فقط هنگام لمس کردن حساس باشد یا اینکه شدید بوده و با سوزن سوزن شدن هم همراه باشد.
- درد رادیکولار: این درد از عصب تحت فشار در گردن، به سمت شانه‌ها، بازوها، دست‌ها و حتی انگشتان منتشر می‌شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد احساس گرما و سوزش نیز بشود.
- رادیکولوپاتی دیسک گردن: اگر عصب تخت فشار باشد یا ریشه عصب ملتهب شود؛ ممکن است احساس بی‌حسی و ضعف در بازوها، دستان یا حتی انگشتان به وجود بیاید. در بعضی موارد ممکن است درد رادیکولار با رادیکولوپاتی همراه باشد.
- این علائم با بعضی حرکات سر و گردن و نیز بعضی انواع فعالیت‌ها تشدید می‌شوند: در فتق دیسک گردن با ورزش‌های سخت و بلند کردن وزنه‌های سنگین بیشتر می‌شود. برخی حرکات سر و گردن، مانند چرخاندن سر به یک طرف و خم کردن گردن به سمت جلو هم ممکن است علائم را تشدید کند.
- گرفتگی گردن: درد و التهاب ناشی از فتق دیسک گردن می‌تواند برخی حرکات گردن را محدود کند و دامنه حرکت را کاهش دهد.
الگو و نوع درد و نیز میزان آسیب به اعصاب به محل فتق دیسک بستگی دارد.
علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن در ریشه عصب
معمولا درد فتق دیسک گردن از ریشه عصب شروع می‌شود. اما علائم، بسته به اینکه ریشه کدام عصب تحت فشار است؛ می‌تواند متفاوت باشد. ستون فقرات در ناحیه گردن دارای ۷ مهره است که روی هم قرار گرفته‌اند و تحت عنوان مهره‌های C1 تا C7 شناخته می شوند. دیسک‌های گردن بین مهره‌های مجاور قرار دارند. به طور مثال دیسک C5-C6 بین مهره C5 و مهره C6 قرار دارد. اگر دیسک C5-C6 درچار فتق یا آسیب شود، به ریشه عصب مهره C6 فشار وارد می‌شود. علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن، تا حد زیادی به عصبی که درگیر شده بستگی دارد. به طور مثال:
- مهره C4-C5 ریشه عصب C5 در این حالت درد، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی معمولا در شانه‌ها به وجود می‌آید. ممکن است در شانه‌ها به ویژه در ماهیچه دلتوئید و دیگر ماهیچه‌ها، احساس ضعف به وجود بیاید.
- مهره C5-C6 ریشه عصب C6 در این صورت درد، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی ممکن است در انگشت شست دست احساس شود. همچنین ممکن است ضعف در ماهیچه دوسر بازو ( ماهیچه جلو بازو) و نیز ماهیچه ساعد که وظیفه باز و بسته کردن مچ دست را بر عهده دارد؛ هم احساس شود. معمولا فتق دیسک در محل دیسک C5-C6 اتفاق می‌افتد.
- مهره C6-C7 ریشه عصب C7 در این حالت درد، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی معمولا در دست و انگشت وسط به وجود می‌آید. همچنین ممکن است در ماهیچه سه‌سر بازو (ماهیچه پشت بازو) که وظیفه حرکت دادن انگشتان را بر عهده دارد و نیز سایر ماهیچه‌های بازو، ضعف احساس شود. دیسک C6-C7 معمولاً بیشترین احتمال فتق در ستون فقرات گردنی را دارد.
- مهره C7-T1 ریشه عصب C8 در این صورت درد، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی ممکن است در قسمت بیرونی ساعد و کف دست احساس شود. ممکن است در ماهیچه‌های خم کننده انگشتان و دیگر ماهیچه‌ها ضعف احساس شود.
موارد ذکر شده، الگو‌های رایج درد فتق دیسک گردن هستند اما نمی‌توان گفت که همیشه دردها به این صورت هستند. از آنجایی که الگو‌های قرارگیری شبکه اعصاب در بدن افراد مختلف، متفاوت است؛ در نتیجه الگو‌های درد هم از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.
علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن که کمتر شایع هستند.
اگر نخاع تحت تاثیر فتق دیسک گردن قرار بگیرد و ملتهب و فشرده شود، ممکن است علائم زیر نمایان شوند:
- درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی ویا ضعف در هر دو دست و یا هر دو پا
- مشکل در هماهنگی بدن و راه رفتن
- مشکل در کنترل مثانه و روده
هر یک از این علائم سریعا نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد.
چگونه دیسک گردن دچار جابجایی یا فتق می‌شود؟
در بخش گردنی ستون فقرات ۶ دیسک بین مهره‌ای وجود دارد. هر دیسک بین دو مهره مجاور قرار دارد؛ یعنی در بالا و پایین هر مهره یک دیسک قرار می‌گیرد. این دیسک‌ها به توزیع فشار سر و گردن در سراسر ستون فقرات کمک می‌کنند هر دیسک از ۲ بخش تشکیل شده است:
- انولوس فیبروزوس: انولوس فیبروزوس، لایه بیرونی دیسک بوده که بسیار محکم است و از رشته‌های کلاژن متحدالمرکز تشکیل شده؛ این لایه به دیسک استحکام می‌بخشد و از ماده ژله‌ای داخل دیسک حفاظت می‌کند. همچنین این پوشش به ستون فقرات کمک می‌کند تا وزن بیشتری را تحمل کند و نیز آن را هم در برابر ضربه مقاوم می‌کند.
- نوکلوس پالپوزوس: در داخل دیسک یک ماده ژل مانند وجود دارد که این ماده از یکسری الیاف سست که در یک ژل موکوپروتئینی معلق هستند به وجود آمده؛ که توسط انولوس فیبروزوس محافظت می‌شود. نوکلئوس پالپوزوس ظاهری بالشتک مانند دارد و از این طریق موجب افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات در هنگام حرکات می‌شود.
فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که لایه محافظ خارجی دیسک پاره شود؛ که در این صورت تمام یا بخشی از ماده ژل مانند داخل دیسک به بیرون نشت می‌کند. فتق دیسک معمولا زمانی دردناک‌تر است که محتوای پروتئینی داخل دیسک بیرون بریزد و به ریشه عصب آسیب بزند. در موارد نادر ممکن است دیسک فتق شده به نخاع هم آسیب برساند.
دلایل فتق دیسک گردن
متداول‌ترین دلایل ایجاد فتق دیسک گردن عبارت‌اند از:
- فرسودگی دیسک در مرور زمان: با افزایش سن، دیسک‌ها به مرور آب خود را از دست می‌دهند و مقاوت و انعطاف‌پذیری آنها کم می‌شود. احتمال پاره شدن دیسکی که محتوای آب کمی دارد؛ بیشتر است.
- حادثه. ضربه مستقیم به ستون فقرات می‌تواند باعث خراب شدن دیسک‌ها و حتی فتق دیسک شود.
البته فتق دیسک می‌تواند در اثر یک سری عوامل دیگر هم به وجود بیاید؛ این عوامل نادر بوده و عبارت‌اند از: اختلالات رشد بافت پیوندی و نیز ناهنجاری‌های مختلف ستون فقرات.
عواملی که احتمال ابتلا به فتق دیسک گردن را افزایش می‌دهند.
با افزایش سن خطر ابتلا به فتق دیسک گردن افزایش می‌یابد. مطالعات نشان می‌دهند که احتمال فتق دیسک گردن در سنین ۳۰ تا ۵۰ سال بیشتر است. بیشتر مطالعات نشان می‌دهند که مردان بیشتر در معرض فتق دیسک گردن هستند؛ اما طبق بررسی‌های جدید تعداد زنانی که به فتق دیسک گردن دچار می‌شوند، رو به افزایش است.
طبق آمار حدود ۰/۵ تا ۲ درصد بزرگسالان دچار فتق دیسک گردن هستند. البته تعداد زیادی از افرادی که به فتق دیسک گردن دچار هستند؛ مشکلشان تشخیص داده نشده، در نتیجه می‌توان گفت که این عارضه درصد بیشتری از افراد جامعه را درگیر کرده است.
چه زمانی فتق دیسک گردن یک عارضه جدی محسوب می‌شود؟
در حالات نادر، علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن ممکن است شدیدتر شوند و به طور خودبه‌خودی بهبود نیابند. اگر فشار و التهاب روی ریشه عصب کاهش نیابد، ممکن است بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و احساس ضعف در دست‌ها و بازوها ادامه یابد یا به شدت بیشتری ایجاد شود. همچنین، اگر التهاب و فشار ناشی از فتق دیسک گردن نخاع را تحت فشار قرار دهد، ممکن است علائم جدی‌تری مانند مشکل در حرکت و حفظ تعادل بدن و کاهش کنترل بر روی مثانه و روده به وجود آید. مواردی که به نقص سیستم عصبی منجر می‌شوند، نیازمند مراقبت پزشکی فوری هستند تا از شدیدتر شدن و برای طولانی مدت باقی ماندن آنها جلوگیری شود.
تشخیص
تشخیص فتق دیسک با معاینه فیزیکی کامل گردن، بازوها و اندام تحتانی انجام می‌شود. پزشک شما میزان انعطاف‌پذیری گردن و دامنه حرکات شما را بررسی می‌کند و نیز با استفاده از علائم شما تشخیص می‌دهد که آیا ریشه عصب یا نخاع شما آسیب دیده یا خیر.
همچنین پزشک از شما می‌خواهد که محل و زمان رخ دادن دردها، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف را در یک نمودار ثبت کنید. البته ممکن است که تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و نیز تصویربرداری با اشعه ایکس هم برای تشخیص دقیق لازم باشد.
روش‌های درمان فتق دیسک گردن
درد ناشی از فتق دیسک گردن معمولا با استفاده از روش‌های غیر جراحی قابل کنترل است. درمان‌های اولیه معمولا شامل استراحت، فیزیوتراپی و مصرف مسکن‌ها می‌شود که می‌توانند در بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و وضعیت گردن موثر باشند.
اصلاح فعالیت‌ها
درد ناشی از فتق دیسک گردن معمولا در زمانی که اتفاق می‌افتد و یا در هنگام انجام فعالیت‌های سنگین، بیشتر می‌شود. اگر گردن درد پیشرفت کرده و به بازوها و دست‌ها سرایت کرده، یک دوره استراحت کوتاه مدت و نیز اصلاح فعالیت‌های روزمره می‌تواند در بهبود درد مفید باشد. به طور مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خودداری از فعالیت‌های سنگین، مثل کار بدنی و ورزش
- خودداری از انجام حرکاتیکه درد را افزایش می‌دهند، مثل چرخاندن سر به یک طرف
- تغییر وضعیت خواب، مثل تعویض بالشت یا به پشت خوابیدن به جای روی شانه یا شکم خوابیدن
استراحت کردن موجب کاهش درد ناشی از فتق دیسک گردن می‌شود. زمانی که درد کنترل شده و کاهش یافت؛ می‌توان به مرور به شدت فعالیت‌های روزمره اضافه کرد.
دارو‌ها
دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به کاهش درد ناشی از التهاب کمک می‌کنند. از آنجایی که شدیدترین دردهای ناشی از فتق دیسک گردن در اثر التهاب ریشه عصب و بافت‌های مجاور ایجاد می‌شوند؛ دارو‌های ضد التهابی بدون نسخه مثل ادویل، آلیو و موترین، معمولا اولین گزینه‌ها برای کنترل درد هستند.
اگر دارو‌های بدون نسخه به اندازه کافی در مدیریت درد موثر نبود، پزشک برای شما مصرف کوتاه مدت مسکن‌های قوی تر را تجویز می‌کند. این دارو‌ها می‌توانند شامل دارو‌های ضد التهابی قوی، شل کننده عضلات و یا استروئید‌های خوراکی باشند. با توجه به عوارض جانبی زیاد دارو‌های مسکن قوی، این دارو‌ها معمولا به صورت کوتاه مدت مثلا یک تا دو هفته و یا فقط هنگام ایجاد درد خیلی شدید تجویز می‌شوند.
فیزیوتراپی
تقویت و کشش عضلات گردن می‌تواند بهبود وضعیت آن را در مقابل درد افزایش دهد. تمرینات ورزشی مانند پایین آوردن چانه یا Chin Tucks می‌تواند در بهبود وضعیت سر و گردن کمک کند. ضعف عضلات گردن احتمالاً باعث می‌شود که سر به جلو برود که خود یکی از عوامل ایجاد درد گردن است. وقتی گردن به طور صحیح و مستقیم در محل خود قرار می‌گیرد، کمترین فشار ممکن بر روی ستون فقرات گردنی وارد می‌شود.
فیزیوتراپیست با توجه به نیاز‌های هر بیمار ورزش و حرکات فیزیوتراپی را طراحی می‌کند. به طور مثال، بعضی از ورزش‌ها یا حرکات کششی به کاهش درد کمک می‌کنند یا اینکه ماهیچه‌های اصلی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. با گذشت زمان، اکثر بیماران می‌توانند به تمرینات و کشش های گردن در خانه ادامه دهند تا قدرت و انعطاف پذیری گردن را در طولانی مدت حفظ کنند.
تزریقات
اگر دارو‌های مسکن خوراکی و نیز فیزیوتراپی نتوانند به حد کافی در کنترل درد موثر باشند؛ احتمالا پزشک دارو‌های تزریقی را برای شما تجویز می‌کند. بیشتر تزریقاتی که در گردن برای کاهش درد صورت می‌گیرد؛ با استفاده از روشی به نام فلوروسکوپی یا هدایت اشعه ایکس انجام می‌شود تا محل دقیق تزریق مشخص شود. هدف از تزریق برای فتق دیسک گردن این است که دارو را مستقیماً در جایی که لازم است بدون آسیب رساندن به ساختارهای مهم در ستون فقرات مانند ریشه های عصبی، رگ های خونی یا نخاع قرار دهید. متداول‌ترین تزریقاتی که برای فتق دیسک گردن انجام می‌شوند عبارت‌اند از:
- تزریق استروئید اپیدورال به گردن. محلول استروئیدی به فضای اپیدورال (لایه بیرونی کانال نخاعی) برای کاهش التهاب تزریق می شود. این تزریق یکی از روش‌های متداولی است که برای فتق دیسک گردن از آن استفاده می‌شود.
- تزریق انتخابی ریشه عصب. یک محلول استروئیدی و یک ماده بی حس کننده در نزدیکی عصب نخاعی که از سوراخ بین مهره ای خارج شده، تزریق می شود. این تزریق همچنین برای کمک به تشخیص اینکه کدام ریشه عصبی ممکن است باعث درد شده باشد؛ استفاده می شود.
بسیاری از بیماران گزارش کرده اند که بعد از تزریق، درد ناشی از فتق دیسک گردن کاهش یافته. این روش ممکن است عوارض نادر اما جدی داشته باشد، بنابراین توصیه می‌شود با پزشک در مورد فواید و خطرات احتمالی مشورت کنید.
سایر روش‌های درمانی غیر جراحی
بعضی روش‌های درمانی بدون جراحی برای فتق دیسک گردن عبارتند از:
- سرما یا گرما درمانی: قرار دادن کیسه یخ، به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی گردن، می‌تواند التهاب و درد را کاهش دهد. البته بعضی افراد با گرم کردن گردن به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه هم کاهش درد را تجربه می‌کنند. اگر از روش گرمایش یا سرمایش برای کنترل درد استفاده می‌کنید؛ باید بین هر بار استفاده ۲ ساعت فاصله بیندازید تا از آسیب پوستی جلوگیری شود.
- کشش گردن: در این روش یک وسیله مکانیکی به سر بسته می‌شود و با استفاده از آن به آرامی سر را به بالا می‌برند و کشش ملایمی در ستون فقرات گردنی ایجاد می‌کنند. هدف از این کار برداشتن فشار اضافی از روی دیسک‌ها و ریشه عصب است. بعضی از افراد بعد از این روش کاهش درد را احساس می‌کنند، اما در برخی دیگر تغییری در میزان درد صورت نمی‌گیرد. اگر کشش باعث تسکین درد شود، شما می‌توانید یک دستگاه کشش خانگی تهیه کنید.
- ماساژ درمانی: یک ماساژ ملایم می‌تواند گرفتگی ماهیچه را رفع کند، گردش خون را افزایش دهد، آرامش نسبی ایجاد کند و از این طریق باعث تسکین درد شود. اما اگر ماساژ باعث افزایش درد شد، باید سریعا آن را متوقف کنید.
درمان‌های دیگری هم برای درد فتق دیسک گردن در دسترس است و ممکن است برای برخی افراد مفید باشد، از جمله این درمان‌ها می‌توان به تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)، طب سوزنی، مدیتیشن و سایر روش‌ها اشاره کرد. ممکن است برای یافتن بهترین روشی که برای شما تسکین دهنده است، لازم باشد روش‌های مختلف را امتحان کنید. اگر آسیب به اعصاب بیشتر شود و علائمی مانند ضعف و بی‌حسی بازوها تشدید شود، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
جراحی ستون فقرات برای درمان فتق دیسک گردن
معمولا درد ناشی از فتق دیسک گردن با یک دوره چند هفته‌ای تا نهایتا چند ماهه استراحت کردن و سایر روش‌های مراقبتی، قابل کنترل است و نیازی به جراحی نخواهد بود. با این حال، اگر درد بیش از ۶ تا ۱۲ هفته طول بکشد، یا اگر درد و ناتوانی شدید باشد و به درمان های غیرجراحی پاسخ ندهد، جراحی ستون فقرات ممکن است یک گزینه معقول باشد.
هدف از جراحی فتق دیسک گردن، خارج کردن دیسک آسیب دیده و نیز کسب اطمینان از سالم بودن ریشه عصب و نخاع است. این روش می‌تواند انتشار درد را کاهش دهد و نیز علائم عصبی مانند بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها را از بین ببرد.
انواع جراحی ستون فقرات برای درمان فتق دیسک گردن
بعضی از متداول‌ترین روش‌های جراحی برای درمان فتق دیسک گردن عبارت‌اند از:
دیسکتومی قدامی گردن و جوش خوردن مهره ستون فقرات (ACDF)
جراحی به روش ACDF یکی از متداول‌ترین جراحی‌ها برای درمان فتق دیسک گردن است. در این روش دیسک آسیب دیده از طریق یک برش کوچک ۵/۲سانتی‌متری از ستون فقرات خارج می‌شود. با برداشتن دیسک، فضای خالی بین مهره‌ها به وجود می‌آید؛ اما این فضا به تدریج پر شده و مهره‌ها به هم جوش می‌خورند. همچنین می‌توان یک پلاک کوچک در محل دیسک خارج شده قرار داد تا فضای خالی بین مهره‌ها سریع‌تر پر شود.
تعویض دیسک آسیب دیده با دیسک مصنوعی
درست مانند جراحی ACDF، جراحی تعویض دیسک آسیب دیده با دیسک مصنوعی شامل برداشتن دیسک آسیب دیده از طریق یک برش کوچک است که در جلوی گردن ایجاد می‌شود. البته در این روش به جای ادغام شدن مهره‌های مجاور، یک دیسک مصنوعی در فضای بین دو مهره قرار داده می‌شود. کاربرد دیسک مصنوعی، جایگزینی فرم و عملکردی مشابه دیسک طبیعی است.
این جراحی شبیه به جراحی دیسکتومی کمری خلفی(از پشت) می‌باشد. این عمل می‌تواند برای دیسک‌های گردنی که در محل مجرای عصبی(تونلی که عصب از آن عبور می‌کند تا از کانال نخاعی خارج شود) فتق شده است مفید واقع شود. جراحی خلفی(از پشت)، دشوارتر از جراحی از جلوی گردن است؛ زیرا ورید‌های زیادی در ناحیه پشت گردن وجود دارد که ممکن است در حین جراحی خونریزی نمایند و دید جراح را در محل عمل محدود کند. به علاوه روش جراحی خلفی مستلزم دستکاری‌های بیشتری در محل نخاع است که می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی زیادی گردد.
اگرچه انجام هر عمل جراحی بزرگی خطرات و عوارضی را در پی دارد؛ اما اگر یک جراح مجرب ستون فقرات این عمل را انجام دهد، جراحی دیسک گردن عوارض جدی نخواهد داشت. هر دو جراحی ACDF و جراحی تعویض دیسک با دیسک مصنوعی جراحی‌های متداولی هستند که نتایج مطلوب و قابل اعتمادی را در جهت کاهش درد، سوزن سوزن شدن و سایر عوارض ناشی از عصب گردنی تحت فشار را ارائه می‌دهند.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی دیسگ گردن و دوران نقاهت
جراحی‌های ستون فقرات گردنی، مانند ACDF و جراحی تعویض دیسک مصنوعی، اگر از جهت قدامی انجام شود درد کمتری داشته و بهبودی سریعتری نسبت به روش خلفی آن، حاصل می‌گردد. در روش جراحی قدامی، تنها یک برش کوچک در جلوی گردن ایجاد می‌شود اما در روش خلفی باید عضلات ضخیم پشت گردن بریده شوند؛ بنابر این با روش جراحی قدامی دیسک گردن، بیمار در همان روز جراحی و یا حداکثر بعد از یک شب اقامت در بیمارستان مرخص می‌شود. اما در روش جراحی خلفی ستون فقرات گردنی، بیمار نیاز به بستری شدن مدت زمان بیشتری در بیمارستان خواهد داشت.
اگر بیمار قبل از جراحی بازو درد داشته باشد، این درد معمولا به سرعت بعد از جراحی بر طرف می‌گردد اما تسکین گردن درد، ممکن است که مدت زمان بیشتری طول بکشد، به خصوص درد در ناحیه‌ای که عمل انجام شده است. همچنین بی حسی و ضعف در بازوها ممکن است که هفته‌ها و یا ما‌ها طول بکشد تا کاملا رفع گردد. بسته به شدت آسیب عصبی ناشی از فتق دیسک، مقداری درد، ضعف و یا بی حسی در ناحیه بازوها ممکن است که حتی پس از جراحی نیز بطوردائمی باقی بماند.
بعد از جراحی ستون فقرات گردنی، بیشتر جراحان توصیه می‌کنند از بریس گردنی استفاده کنید، اگرچه نوع بریس و مدت زمان استفاده می‌تواند متفاوت باشد. همچنین، اکثر جراحان به بیماران توصیه می‌کنند که پس از جراحی فعالیت‌های خود را محدود کنند، اگرچه میزان و مدت محدودیت‌ها ممکن است متفاوت باشد. قبل از جراحی، از جراح خود درباره برنامه مراقبتی معمول پس از عمل جراحی سوال کنید.
سوالات متداول
فتق دیسک گردن چقدر جدی است؟
هنگامیکه دیسک ستون فقرات در قسمت گردن دچار فتق شود، به کانال نخاعی یا تونل ریشه‌های عصبی نشت می‌کند و به ریشه‌های عصبی برخورد می‌نماید. این فرآیند باعث رادیکولوپاتی دیسک گردن شده و عوارضی مانند درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی و یا ضعف را در نواحی شانه‌ها، دست‌ها و بازوها ایجاد می‌کند.
علائم فتق دیسک C5-C6 چیست؟
مهره C5-C6 (ریشه عصب C6 ) در این صورت درد، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی ممکن است در انگشت شست دست احساس شود. همچنین ممکن است ضعف در ماهیچه دوسر بازو ( ماهیچه جلو بازو) و نیز ماهیچه ساعد که وظیفه باز و بسته کردن مچ دست را بر عهده دارد؛ هم احساس شود. معمولا فتق دیسک در محل دیسک‌های C5-C6 شایع تر است.
اگر فتق دیسک گردن درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامیکه فتق دیسک فشار زیادی بر روی عصب وارد نماید می‌تواند با قطع عکس‌العمل‌های عصبی، آسیب‌های قابل توجهی وارد کند. فشار زیاد بر روی عصب، منجر به عوارض مهمی در اعضای بدن می‌گردد ازجمله از دست دادن حس در اندام‌های تحتانی و یا حتی از دست دادن کنترل روده‌ها.
چگونه فتق دیسک گردن را درمان می‌کنند؟
اولین قدم برای درمان فتق دیسک گردن، استراحت، استفاده از مسکن‌ها، تزریق نخاعی و فیزیوتراپی می‌باشد؛ با این روش‌ها اکثر افراد پس از ۶ هفته بهبود می‌یابند و فعالیت‌های عادی خود را از سر می‌گیرند؛ اما اگر علائم ادامه پیدا کند ممکن است که عمل جراحی توصیه شود.
آیا فتق دیسک گردن می‌تواند باعث فلج شدن گردد؟
با فتق شدن دیسک، کپسول دیسک ترک می‌خورد و یا می‌شکند و هسته آن به بیرون فشرده می‌شود و نخاع و اعصاب مجاور را تحریک نموده و باعث ایجاد ضعف و بی‌حسی در بازوها و یا پاها می‌گردد. یک فتق دیسک شدید و جدی ممکن است که موجب فلج شدن گردد.
آیا می‌توان فتق دیسک گردن را بدون جراحی درمان نمود؟
خوشبختانه اکثر دیسک‌هایی که دچار فتق شده‌اند را می‌توان با روش‌های غیرجراحی مانند درمان IDD تراپی و ورزش درمان کرد. تنها درصد کمی از موارد فتق دیسک نیاز به درمان با روش جراحی دارند.
آیا درد فتق دیسک گردن دائمی است؟
خبر خوب این است که در ۹۰ درصد موارد درد ناشی از فتق دیسک گردن پس از ۶ ماه خود به خود از بین می‌رود. احتمالا در ابتدا پزشک مصرف مسکن‌های بدون نسخه را تجویز می‌کند و توصیه می‌نماید که فعالیت‌هایی که درد را افزایش می‌دهند را محدود کنید.
آیا فتق دیسک ۱۰ میلیمتری بزرگ است؟
طبق مطالعات انجام شده، بیمارانی که دیسکی به اندازه بیش از۳۱/۶ میلی متری دارند کاندیدای عمل جراحی هستند؛ ولی اگر فتق دیسک گردن کمتر از ۲۳/۶ میلی متر باشد می‌توان آنها را با بلاکهای عصبی درمان نمود.
تزریق استروئید برای درمان فتق دیسک چقدر موثر است؟
تزریق استروئید در اپیدورال برای کاهش علائم رادیکولار ناشی از فتق دیسک کمر، موفقیت زیادی نشان داده و دوامی از ۱۲ تا ۲۷ ماه دارد. بیماران تحت درمان، با تزریق استروئید ممکن است بتوانند در طول این دوره و یا مدت زمان بیشتری ، از جراحی اجتناب کنند.
چند درصد از فتق‌های دیسک نیاز به جراحی دارند؟
در موارد زیادی، پزشک برای بیمارانی که با کمردرد و ضعف عضلات اندام تحتانی مراجعه می‌کنند، فتق دیسک (دیسک جابجا شده) تشخیص می‌دهند.
