تزریق پی آر پی (PRP) درمانی به نسبت جدید برای مدیریت علائم آرتروز زانو و برخی مشکلات دیگر مرتبط با زانو درد میباشد. تزریق پی آر پی باعث تسکین زانو درد شده و به بهبود بافتهای آسیب دیده زانو کمک میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تزریق پی آر پی زانو، کاربرد و عوارض جانبی آن، ادامه مطلب را بخوانید.
پی آر پی چیست؟
درمان زانو با استفاده از تزریق PRP (پلازمای غنی از پلاکت)، برای تسریع فرآیند بهبود تاندونها، رباطها، عضلات و مفاصل آسیب دیده استفاده میشود. در این روش، پلاکتهای خون بیمار جدا شده و سپس پلاکتهای فعال شده به صورت مستقیم به بافت آسیب دیده تزریق میشوند. این تزریق باعث فعال شدن فاکتورهای رشد است که تعداد سلولهای ترمیمکننده بدن را افزایش میدهد و فرآیند بهبود را تسریع میکند. به این ترتیب، تزریق PRP به عنوان یک روش درمانی برای بهبود بیماریهای اسکلتی عضلانی استفاده میشود.
انواع مختلف پی آر پی برای زانو
همه انواع تزریق پی آر پی یکسان نیستند. به عنوان مثال، برخی از انواع این تزریقات، پلاکتها را تا ۸ برابر خون طبیعی جمع میکنند. در روشهای دیگر، فقط تا ۲ برابر از پلاکتها جمعآوری میگردد. همچنین، بسته به سرعت چرخش سانتریفیوژ، غلظت گلبولهای سفید را میتوان تغییر داد.
بنابراین، بهترین نوع تزریق پی آر پی زانو چیست؟ جواب این سوال، بستگی به روند بیماری دارد. به طور کلی، پزشکان بر این باورند که برای آرتروز زانو، نیاز به غلظت پلاکت تا ۳ برابر بدون گلبولهای سفید است. با این حال، داشتن غلظت کمی بالاتر از پلاکتها در کنار غلظت بالاتر گلبولهای سفید، برای درمان تاندونها بهتر است. اما همچنان باید مطالعات بیشتری روی این موارد انجام شود.
مزایای تزریق پی آر پی زانو
پلاکتهای خون شما حاوی فاکتورهای رشد هستند. دانشمندان بر این باورند که تزریق پی آر پی، از خون فرد به ناحیه آسیب دیده، به ترمیم بافتها کمک کرده تا با ساخت سلولهای جدید، خود را ترمیم کنند. به این ترتیب، تزریق پی آر پی میتواند به درمان آسیب بافتی موجود کمک کند. این تزریق همچنین قادر به مدیریت درد ناشی از آرتروز زانو میباشد. از طرف دیگر این درمان برای بهبود تاندون و درد موثر است. علاوه بر جایگزین شدن این روش بر جراحی، تزریق انجام شده فواید دیگری نیز دارد، از جمله اینکه یک درمان مکمل کاملاً طبیعی بوده که اندکی خطر داشته یا بدون خطر است؛ زیرا در این روش از خون خود بیمار برای درمان و التیام بافتهای نرم آسیب دیده استفاده میشود.
موارد تزریق پی آر پی زانو
هدف از تزریق پی آر پی زانو، تشویق ترمیم غضروف و کاهش درد مفاصل، درد و علائم آرتروز است که به طور بالقوه نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو را به تاخیر انداخته و همچنین عملکرد بدن را بهبود میبخشد. پلاکتها فاکتورهای رشدی تولید میکنند که تکثیر سلولهای غضروفی را تحریک میکنند و منجر به ترمیم غضروف میشوند. پی آر پی در اصل، تعداد زیادی پلاکت در حجم کمی از پلاسما است. پلاکتها حاوی مقادیر قابل توجهی سیتوکین و فاکتورهای رشد (GFs) هستند که رشد سلولی، عروقی، تکثیر، بازسازی بافت و سنتز کلاژن (بلوک سازنده غضروف) را تحریک میکنند. انتقال سیتوکینها و فاکتورهای رشد با غلظتهای بالا توسط تزریق پی آر پی به بافتهای آسیبدیده، تأثیر سازندهای در بازسازی تاندونها و غضروفها دارد.
کاربردهای دیگر تزریق پی آر پی عبارتند از:
- مناسب برای بیمارانی که پاسخ ضعیف به درمان محافظه کارانه میدهند.
- به نفع بیمارانی است که برای انجام جراحی تعویض مفصل زانو مناسب نیستند.
- به تعویق انداختن جراحی زانو
- تاندونوپاتی
- پارگی و آسیب عضلانی
- پارگی تاندون
چه کسانی نمیتوانند تزریق پی آر پی زانو را انجام دهند؟
در حالی که این روش درمانی برای اکثر افراد بیخطر تلقی میشود، اما برای افرادی که دارای یکی از مشکلات پزشکی روبرو هستند توصیه نمیشود:
- هپاتیت سی
- HIV یا ایدز
- هر نوع سرطان خون
آمادگی برای تزریق پی آر پی زانو چگونه است؟
ما به شما پیشنهاد میکنیم در روز تزریق، بدنتان به خوبی هیدراته باشد. به طور کلی، شما باید ۱ تا ۱.۵ لیتر مایعات بنوشید. همچنین حداقل ده روز قبل از عمل از مصرف داروهایی مانند آسپرین یا ایبوپروفن خودداری کنید.
روش تزریق پی آر پی زانو چگونه است؟
تزریق پی آر پی در کلینیک و به طور سرپایی انجام میشود. کل این روش حدود ۴۵ دقیقه طول میکشد و بیشتر این زمان صرف آماده سازی برای تزریق میشود. ابتدا پزشکان در شرایط استریل مقداری خون از بیمار میگیرند. سپس نمونه خون در یک سانتریفیوژ چرخانده میشود تا اجزای خون جدا شوند. پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) جدا شده و تحت شرایط استریل تزریق میشود. در این زمان، پلاکتها باید فعال شوند تا فاکتورهای رشد را آزاد کنند و این معمولاً زمانی اتفاق میافتد که با بافت آسیب دیده تماس پیدا کند.
ریکاوری و مراقبتهای بعد تزریق
به طور کلی، پس از تزریق PRP، محدودیت خاصی در انجام فعالیتهای روزمره وجود ندارد. با این حال، پزشکان توصیه میکنند که بیماران از فعالیتهای بیش از حد معمول خودداری کنند. همچنین، در برخی موارد ممکن است بیماران به مدت چند روز تشدید موقت علائم را تجربه کنند، زیرا فرآیند بهبود همچنان در حال ادامه است. این حالت بهطور کلی شایع نیست، اما بیماران باید پس از گذشت ۴ هفته یا بیشتر، برای بررسی علائم بهبود خود به مطب پزشک مراجعه کنند و در صورت لزوم، تزریقات بعدی را انجام دهند.
عوارض تزریق پی آر پی زانو؟
همانطور که گفته شد، در تزریق پی آر پی، از خون خود شما استفاده میشود، بنابراین طبق گفتههای پزشکان احتمالاً روشی بیخطر است. با این وجود، تزریق پی آر پی به مفصل زانو میتواند خطراتی را به همراه داشته باشد، از جمله:
- عفونت موضعی
- درد در محل تزریق
- آسیب عصبی، به احتمال زیاد در محل تزریق
همچنین طبق بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۷، عدهای از بیماران ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:
- درد و سفتی در ناحیه تزریق
- افزایش ضربان قلب
- غش و سرگیجه
- حالت تهوع و ناراحتی معده
- تعریق
- سر درد
با این حال، محققان خاطرنشان کردند که این مشکلات، از عوارض جانبی سایر تزریقها بدتر نیستند. علاوه بر این، هزینه این نوع درمان ممکن است بالا باشد و بیمه شاید آن را تحت پوشش قرار ندهد. بنابراین قبل از انجام تزریق، تمامی هزینهها را برآورد کنید. به خاطر داشته باشید که ممکن است به دلیل ماهیت تجربی درمان، اثرات نامطلوب پیش بینی نشدهای رخ دهد.
هزینه تزریق پی آر پی زانو
بسته به مدت زمان مشاوره، موقعیت جغرافیایی کلینیک، شرایط خاص شما و مهارت پزشک، هزینه تزریق پی آر پی زانو متفاوت خواهد بود.
سایر راهکارهای درمانی چیست؟
راههای مختلفی برای مدیریت درد ناشی از آرتروز زانو وجود دارد. کنترل وزن بدن و ورزش کردن، استراتژیهای بلندمدت اصلی هستند، اما گزینههای دیگر میتوانند باعث تسکین فوری درد و ناراحتی شوند. برای کاهش درد زانو:
- از سرما و گرما درمانی استفاده کنید.
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) یا استامینوفن (تیلنول) مصرف کنید.
- در صورت توصیه پزشک از مسکن استفاده کنید.
- استفاده از وسایل پزشکی مانند عصا، واکر یا بریس را لحاظ کنید.
- از پمادهای حاوی NSAID یا کپسایسین استفاده کنید.
- در مورد تزریق کورتیکواستروئید از پزشک خود سوال کنید.
- اگر علائم زانو درد شما، بر تحرک و کیفیت زندگیتان تأثیر گذاشته است، جراحی را به عنوان یک راه درمانی در نظر بگیرید.
سوالات متداول
آیا تزریق پی آر پی زانو دردناک است؟
به طور معمول خیر، اما با این حال، ممکن است پس از تزریق به دلیل پاسخ التهابی بدن، درد ایجاد شود. همچنین باید انتظار تورم و درد را در ۴۸ ساعت اول پس از تزریق داشته باشید و برای کمک به کاهش ناراحتی، داروی مسکن تجویزی را مصرف نمایید.
تزریق پی آر پی زانو چقدر سریع شروع به بهبود زانو میکند؟
اکثر بیماران طی ۲ الی ۶ هفته بهبودی را مشاهده خواهند کرد. با گذشت هفتهها، درد کمتر و کمتر شده و بهبودی کامل، تا ۶ تا ۹ ماه پس از تزریق گزارش میشود.
آیا تزریق PRP برای زانو ایمن است؟
این روش بیخطر است. از آنجایی که شما از اجزای خون بدن خود استفاده میکنید و هیچ ماده خارجی به بدن شما تزریق نمیشود، تزریقات بیخطر در نظر گرفته میشوند.
آیا پس از تزریق پی آر پی باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنم؟
بله، ۳ ماه پس از تزریق پی آر پی، باید به پزشک مراجعه کنید.
آیا تزریق پی آر پی برای آسیب مفصل زانو قابل برگشت است؟
به طور کلی، پزشکان بر این باورند که اینطور نیست. با این حال، فاکتورهای رشد پلاسما، محیط مفصل یا تاندون را تغییر میدهند. ولی در کل، مطالعات بیشتری در حال انجام است تا دریابند آیا تزریق پی آر پی اثر قابل برگشت است یا خیر.
برای آرتروز زانو به چند تزریق پی آر پی نیاز دارم؟
به طور کلی، ما هنوز پاسخ این سوال را نمیدانیم. با این وجود، برای آرتروز زانو، ۲ تا ۳ تزریق را با فاصله حدود دو هفته برای دریافت بهترین اثر درمانی پیشنهاد میکنیم. به طور کلی، ۲ تا ۳ تزریق بهتر از یک تزریق است، زیرا میتواند ۲۴ ماه ماندگاری داشته باشد.
تأثیر تزریق پی آر پی زانو چقدر ماندگاری دارد؟
به طور کلی، ماندگاری نتایج، به بیماری فرد بستگی دارد. به عنوان مثال، برای آرتروز زانو، تاثیر تزریق پی آر پی برای ۱۲ تا ۱۸ ماه باقی میماند.
آیا تزریق پی آر پی زانو مورد تایید FDA است؟
برخی از تزریقات پی آر پی، دارای تاییدیه از سازمان غذا و دارو (FDA) هستند، اما این تایید، استفاده از چنین درمانی برای آرتروز زانو را تضمین نمیکند. اما نتایج تحقیقات بالینی مزایا و موثر بودن تزریق پی آر پی را ثابت میکنند.