بیماری دیسکوپاتی، یکی از مشکلات شایع در ستون فقرات است که باعث درد، تنگی عروق و ناتوانی عملکردی می‌شود. این بیماری اغلب ناشی از فشار بر دیسک‌ها در نتیجه تخریب یا انحراف آنها است. علائم شامل درد، سرگیجه و خستگی می‌باشد. روش‌های تشخیصی شامل تاریخچه پزشکی، امتحان فیزیکی و آزمایش‌های تصویری مانند MRI می‌شود. درمان‌ها شامل داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی است.
دیسکوپاتی یعنی چه؟
دیسکوپاتی یک بیماری مرتبط با ستون فقرات است که زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند دیسک در استخوان‌های فقرات آسیب می‌بینند یا تغییراتی در ساختار یا وظیفه این دیسک‌ها رخ می‌دهد. دیسک‌ها در فاصله بین استخوان‌های ستون فقرات واقع شده‌اند و وظیفه اصلی آنها حفظ فاصله و انعطاف‌پذیری بین استخوان‌های ستون فقرات است.
وقتی یک دیسک آسیب می‌بیند یا تغییراتی در ساختار و وظیفه‌اش رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به علائمی مانند درد، تنگی عروق، فشار بر اعصاب و ناتوانی عملکردی شود. علائم دیسکوپاتی ممکن است به صورت درد موضعی در منطقه کمر یا گردن، درد شدید در بازوها یا ساقه، تنگی عروق با پایین آمدن عضلات و کاهش توانایی حرکتی ظاهر شود. با توجه به محل آسیب دیدگی دیسک و شدت علائم، روش‌های مختلف درمانی از جمله داروها، فیزیوتراپی، تزریقات موضعی و در برخی موارد، جراحی ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد.
علائم دیسکوپاتی گردن:
علائم بیماری دیسک دژنراتیو گردن می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. هنگامی که بیماری دیسک دژنراتیو گردن علامت دار می شود، درد ممکن است به آرامی در طول زمان ایجاد شود یا به طور ناگهانی ظاهر شود. علائم می تواند از ناراحتی خفیف آزاردهنده گردن تا درد ناتوان کننده، بی حسی یا ضعفی که به بازو و دست منتشر می شود، متغیر باشد.
برخی از علائم شایع دیسکوپاتی گردن عبارتند از:
- گردن درد : درد خفیف گردن شایع ترین علامت بیماری دیسک دژنراتیو گردن است. با این حال، گاهی اوقات درد نیز می تواند شدید شده و شاید چند ساعت یا چند روز طول بکشد.
- درد عصب: این نوع درد معمولا تیز یا شبیه شوک الکتریکی است و می تواند از شانه به بازو، دست یا انگشتان تابش کند. به طور معمول، درد عصبی فقط در یک طرف بدن احساس می شود.
- علائم عصبی در بازو، دست یا انگشتان: سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف می تواند از شانه به بازو، دست یا انگشتان تابش کند. این نوع علائم می توانند در فعالیت های روزانه مانند تایپ کردن، لباس پوشیدن یا نگه داشتن اشیا اختلال ایجاد کنند.
- دردی که با حرکت بدتر می شود: به طور کلی، درد ناشی از دیسک دژنراتیو با حرکت تشدید می شود و با استراحت کاهش می یابد.
- اگر درد ناشی از خود دیسک دژنراتیو باشد، احتمالاً ظرف چند هفته یا چند ماه خود به خود از بین خواهد رفت. با این حال، اگر مفاصل فاست گردن نیز شروع به تحلیل رفتن کنند یا عصب نخاعی تحت فشار قرار گیرد، سایر علائم بیماری دیسک دژنراتیو گردن به احتمال زیاد مزمن می شوند و نیاز به درمان دارند.
هرچه ستون فقرات گردنی بیشتر تحلیل رود، احتمال تنگی کانال نخاعی و در معرض خطر قرار گرفتن نخاع بیشتر می شود. اگر طناب نخاعی فشرده شود، میلوپاتی می تواند ایجاد شود و شامل علائمی مانند:
- مشکل در حرکت بازوها یا پاها
- مشکل در هماهنگی و تعادل
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- ضعف یا بی حسی در هر نقطه زیر گردن
- دردهای شوک مانند در بازوها یا پاها که می تواند با خم شدن به جلو بدتر شود
- میلوپاتی گردن باعث نگرانی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. معمولا در افراد بالای ۵۰ سال رخ می دهد.
تشخیص دیسکوپاتی گردن:
این بیماری معمولاً با فرآیند زیر تشخیص داده می شود:
- تاریخچه پزشکی: ابتدا، پزشک با آگاهی از علائم فعلی، سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند.
- معاینه ی جسمی: در مرحله بعد، پزشک با لمس (احساس) گردن و آزمایش دامنه حرکتی گردن، معاینه فیزیکی انجام می دهد. در طول معاینه، ممکن است از بیماران خواسته شود تا حرکات خاصی را انجام دهند و گزارش دهند که آیا درد گردن افزایش یافته یا کاهش یافته است. اگر درد شدید باشد یا علائم عصبی مانند درد، سوزن سوزن شدن یا ضعف در شانه، بازو یا دست وجود داشته باشد، پزشک احتمالاً یک مطالعه تصویربرداری را درخواست خواهد کرد.
- تایید تصویربرداری: اگر پزشک تشخیص دهد که برای بررسی مشکل احتمالی دیسک به یک مطالعه تصویربرداری نیاز است، احتمالاً MRI تجویز خواهد شد. ام آر آی، اشعه ایکس یا احتمالاً سی تی اسکن می تواند تایید کند که دژنراسیون در کجا رخ می دهد یا خیر، و همچنین شرایط دیگری (مانند استئوآرتریت یا تنگی) را که ممکن است باعث ایجاد علائم مشابهی شوند را شناسایی کند.
- هنگامی که تشخیص دقیق بیماری دیسک دژنراتیو گردن و همچنین سایر شرایط مرتبط تایید شد، می توان منبع علائم را درک کرد و یک برنامه درمانی موثر ایجاد کرد.
درمان دیسکوپاتی گردن
تشخیص و درمان دیسکوپاتی گردن بسیار تخصصی است و نمی توان بدون داشتن تخصصی به این کار پرداخت. از آن جایی که گردن بسیار حساس است و عصب های زیادی از آن عبور می کنند، برای پیشگیری از خطراتی مانند فلج شدن قسمتی از بدن، باید حتما برای درمان به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
درمان های خودسرانه و یا مراجعه به افراد بدون تخصص، می تواند خطرات را به مقدار چشمگیری افزایش دهد.
پس اولین قدم برای درمان، مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد برای تشخیص قطعی است. در ادامه، راه های زیادی برای درمان دیسکوپاتی گردن وجود دارد که پزشک با توجه به عواملی مانند میزان آسیب، نقطه ی ایجاد آن و دیگر شرایط بیمار، راه درمان مناسب را انتخاب می کند.
اگر آسیب به صورت جزئی ایجاد شده باشد، می توان با روش های غیر جراحی به راحتی آن ها را درمان کرد. اولین و ساده ترین درمان، استراحت به میزان کافی است. شما با استراحت کردن به بدن خود اجازه می دهید که آسیب ها را ترمیم کند.
البته این استراحت نباید تبدیل به بی تحرکی شود. بی تحرکی برای دیسک گردن بسیار مضر است و باعث افزایش علائم خواهد شد. با بی تحرکی، انعطاف عضلات از بین می رود و گردن دچار سفتی می شود. این سفتی درد دیسک را افزایش می دهد.
یکی از دیگر معایب بی تحرکی، تضعیف عضلات است. عضلات به غیر از وظیفه اصلی خود یعنی حرکت کردن، می توانند از بافت های اطراف خود مانند استخوان ها، مهره ها و دیسک ها نیز حفاظت کنند و پایداری آن ها را افزایش دهند.
به همین دلیل است که تضعیف عضلات، پشتیبانی از مهره ها دیسک ها را کاهش می دهد و به همین دلیل ممکن است که آسیب دیدگی افزایش یابد.
روش درمان | فیزیوتراپی
پزشک فیزیوتراپ با استفاده از حرکات تمرینی و کششی می‌تواند شدت درد در این ناحیه را کاهش دهد. به طور کلی افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری گردن می‌تواند از دیسک‌ها حمایت کرده و درد این ناحیه را کاهش دهد.
روش درمان | منیپولیشن
فیزیوتراپیست یا متخصص کایروپراکتیک برای درمان دیسکوپاتی گردن ماهیچه‌ها و مفاصل را به آرامی دستکاری می‌کند تا درد و سفتی گردن کاهش یابد. این کار به هدف بهبود دامنه‌ی حرکتی و کاهش درد انجام می‌شود. پیش از انجام منیپولیشن، فیزیوتراپیست یا متخصص کایروپراکتیک یک معاینه‌ی فیزیکی یا مشاهده تصاویر سی تی اکسن را در نظر می‌گیرد.
روش درمان | دارو
در صورتی که فرد به دیسکوپاتی گردن مبتلا شود، می‌تواند داروهای بدون نسخه و ضد درد مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن مصرف کند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی التهاب دیسک را بهبود می‌دهند و بدین طریق منجر به کاهش درد می‌شوند.
روش درمان | تزریق دارو
در صورتی که بیمار دردهای مزمن و زیادی را تحمل کند، پزشک از داروهای قوی مانند استروئید استفاده می‌کند. تزریق استروئید برای کاهش درد گردن و رفع التهاب ریشه آسیب دیده استفاده می‌شود. استروئید مستقیما به گردن تزریق می‌شود. همچنین پزشک ممکن است تزریق فاست گردنی را برای بیمار تجویز کند.
روش درمان | نوروتومی عضلات فاست
در این روش از جریان‌های الکتریکی به منظور سوزاندن اعصاب حسی و جلوگیری از ارسال سیگنال درد به مغز استفاده می‌شود. نوروتومی شامل وارد کردن سوزنی به نام کانولا به عصب‌های مورد نظر در ستون فقرات گردنی است. پس از وارد کردن کانولا، پزشک با استفاده از ارسال الکترود به عصب، حرارت را به این ناحیه منتقل می‌کند و در عملکرد اعصاب حسی اختلال ایجاد می‌کند.
روش درمان | اصلاح سبک زندگی
برای درمان دیسکوپاتی گردن، یکی از گزینه‌های ساده و ارزان اصلاح سبک زندگی است. بدین منظور که از انجام برخی حرکات مانند به جلو خم کردن گردن یا برخی حرکات در شنا اجتناب کنید. این کار به مدت چند روز تا چند هفته درد دیسک گردن را کاهش خواهد داد. تغذیه سالم، مصرف کافی آب و ترک سیگار همگی به سلامت دیسک گردن کمک می‌کنند.
